"Øåéñåò ðàçêàçà - òî÷íî òðè êóòèè êúñè ñèëíè öèãàðè, ñâèòè ìàéñòîðñêè îò Äåÿí Åíåâ , áåçñïîðíî íàé-äîáðèÿò íè ðàçêàçâà÷ íà ñúäáè. Çëàòíèÿò èì ôèëòúð - ìîëèòâàòà çà íåíóæíèòå. Äèìúò èì - óäðÿù ïðàâî â ñúðöåòî." Àëåêñàíäúð Øïàòîâ ... |
|
|
"Íà îíîãîâà, êîéòî ïîáåæäàâà... ùå ìó äàì áÿëî êàìú÷å, è íà êàìú÷åòî íàïèñàíî íîâî èìå, ùî íèêîé íå çíàå, îñâåí îíÿ, êîéòî ãî ïîëó÷àâà (Îòêð. 2:17). Âèíàãè ìè ñå å ñòðóâàëî, ÷å ãåðîèòå îò ðàçêàçèòå íà Äåÿí Åíåâ ñòèñêàò â øåïèòå ñè áåëè êàìú÷åòà, íåçàâèñèìî äàëè ãè íàðè÷àìå õðèñòèÿíè, èëè íå. Åòî çíàê çà íåùî íåìèíóåìî õðèñòèÿíñêî ïðè òÿõ îáà÷å - ñëàâàòà èì âèíàãè å â áúäåùåòî è íèêîãà â íàñòîÿùåòî. Çà äà áúäå åäíî ïðîèçâåäåíèå õðèñòèÿíñêî, òðÿáâà äà ïðîçðå ãîðåùàòà âðúçêà ìåæäó áåçñëàâèåòî äíåñ è ñïàñåíèåòî óòðå." Ïðîòîéåðåé Íèêîëàé Íåøêîâ ... |
|
|
Êíèãàòà ñúäúðæà 55 ðàçêàçà è 2 íîâåëè. ... Îùå â ïúðâèòå ñè êíèãè îò êðàÿ íà 80 -òå è íà÷àëîòî íà 90 -òå ãîäèíè Äåÿí Åíåâ óñïÿ äà ñúçäàäå âïå÷àòëÿâàùè òâîðáè è âñÿêà íîâà êíèãà ãî óòâúðæäàâàøå êàòî ìàéñòîð íà êúñèÿ ðàçêàç. Çàáåëåæèòåëíî å åäèíîäóøèåòî, ñ êîåòî ãî ïðèåõà è ÷èòàòåëè, è êðèòèêà, êîëåãè îò âñè÷êè ïîêîëåíèÿ è êðèòèöè îò ðàçëè÷íè íàïðàâëåíèÿ, ó íàñ è â ÷óæáèíà. Ïîä÷åðòàâàì òîâà çàáåëåæèòåëíî åäèíîäóøèå, çàùîòî òî áå èçÿâåíî â äåñåòèëåòèÿòà íà ò.íàð. ïðåõîä, êîãàòî è áúëãàðñêîòî îáùåñòâî, è ïèñàòåëñêàòà ãèëäèÿ áÿõà - è ïðîäúëæàâàò äà ñà - çëîâåùî ðàçåäèíåíè è ðàçäèðàíè îò ïàðòèéíè ñòðàñòè è ïîëèòè÷åñêî ... |
|
|
" êíèãèòå íà Äåÿí Åíåâ ñå äèøà ëåêî: èçëèçàø â ðàííî çèìíî óòðî, ïîåìàø ñ ïúëíè ãúðäè ìðàçîâèòèÿ âúçäóõ è çíàåø, ÷å çàä úãúëà òå ÷àêà ÷åðíèÿò òðîìïåò íà äîáðàòà ÷îâåøêà èñòîðèÿ - ãðàáâàé ãî è ñâèðè. Ðàçêàçèòå â òàçè êíèãà ïðèëè÷àò íà ðèñóíêè ñ âúãëåí.  ñúùîòî âðåìå òå ñà êàòî êúñîâå, èçëåòè îò áðîíç. Òàêîâà ñú÷åòàíèå ìåæäó êðåõêîñò è òâúðäîñò ñå ïîñòèãà òðóäíî - èìà ãî ó Õåìèíãóåé, èìà ãî â íàøè äíè ó Çàõàð Ïðèëåïèí. Çà îíåçè, êîèòî ïðåäïî÷èòàò åðóäèðàíàòà ñëîâåñíà ìúãëà ïðåä ÿñíàòà êàòåãîðè÷íîñò íà òàëàíòà, Äåÿí Åíåâ íå å ïîäõîäÿù àâòîð. Äðóãèòå - òåçè, çà êîèòî Åíåâ ïèøå - îòêðàé âðåìå ñè çàäàâàò âúïðîñà: ... |
|
|
"Ñ ãîäèíèòå ìè ñòàâà âñå ïî-òðóäíî äà ïèøà èñòèíñêè ðàçêàçè. Âåñòíèêàðñêè è äðóãè òåêñòîâå - äà, íî èñòèíñêè ðàçêàçè, êîèòî çà ìèã òè îòâàðÿò ïðîëóêè êúì äðóãè, îãðîìíè ñâåòîâå - òàêèâà ðàçêàçè ìè å âñå ïî-òðóäíî äà ïèøà. Íî âñå ïàê îïèòâàì. Îñåìíàéñåòå ðàçêàçà â ñáîðíèêà "Ãðàä÷å íà èìå Ìåíäîñèíî" ñà îïèòèòå ìè îò ïîñëåäíèòå íÿêîëêî ãîäèíè. Íàäÿâàì ñå, ÷å íÿêîè îò òÿõ ñà óñïåøíè." Äåÿí Åíåâ "Ïîòúðñèõ äúùåðÿ ìè ïî äæèåñåìà. "Êúäå ñòå, òàòå, ñåãà?" Ãëàñúò è îò äðóãèÿ êðàé íà çåìÿòà çâó÷åøå óäèâèòåëíî ÿñíî, ñÿêàø ñè áåøå äî ìåí. "Ñåãà ëè? Àìè òî÷íî ñåãà ìèíàâàìå ñ áóñ÷åòî êðàé ... |
|
|
„Âÿòúðúò äîïóøè ôàñà ìè è ñå ñêðè çàä úãúëà, â ßïîíèÿ“. Òîâà ìîæå äà íå å õàéêó, íî å îò áëåñòÿùèÿ ðàçêàç íà Äåÿí Åíåâ „Êàê ñå ïèøå õàéêó“. Äåÿí Åíåâ å äîáðå ïîçíàò íà ÷èòàòåëèòå àâòîð. Òóê òîé îòíîâî óñïÿâà òó òúæíî, òó øåãîâèòî, íî âèíàãè äîáðîíàìåðåíî äà íè ðàçâåäå ñúñ çîðêî îêî èç íàøèÿ äåëíèê.  íåãî íèå – èçòúêàíè îò äîñòîéíñòâà è íåäîñòàòúöè, îò áëàãîðîäñòâî è äðåáíè ïîäëîñòè ìèíàâàìå êàòî ñëåïöè êðàé æåíàòà íà ïåéêàòà, êîÿòî ìîæå áè å ëóäè÷êà, êðàé äåòåòî, áîëíî îò ñàìîòà è íåðàçáèðàíå, êðàé âëþáåíèòå â êàôåòî íà úãúëà. Ìèíàâàìå òàêà è êðàé ñàìèòå ñåáå ñè, è êðàé ïðîñòàòà êðàñîòà íà áèòèåòî. "Äåÿí Åíåâ å ... |
|
|
"Õóäîæåñòâåíîòî èçãðàæäàíå íà ðàçêàçà ïðè Äåÿí Åíåâ ïðèëè÷à íà îíçè âàðèàíò íà ñêóëïòèðàíåòî, ïðè êîéòî ñêóëïòîðúò îòäåëÿ íåíóæíèÿ ìàòåðèàë, à íå äîáàâÿ, íå ëåïè, íå ñíàæäà. Ïðè íåãî öåëèÿò ðàçêàç ñå å ïðåâúðíàë â åäíî îãðîìíî "íî", ïîñòàâåíî íàñðåä èçðå÷åíèåòî íà æèâîòà. Äåÿí Åíåâ óñïÿâà äà ïîñòèãíå òàêàâà ñòåïåí íà åïè÷åñêà íàñèòåíîñò ÷ðåç ðàçêàçèòå ñè, êàêâàòî ïðèíöèïíî ñå èçïëúçâà íà ñúâðåìåííèÿ áúëãàðñêè ðîìàí. Òîé å ïèñàòåëÿò, êîéòî ñ ðàçêàçèòå ñè õóäîæåñòâåíî íå îòðàçè, íå èçîáðàçè, íå êîïèðà, íå èìèòèðà, à îòêðè "åäíà äåéñòâèòåëíîñò êàòî íîñèòåëêà íà îáðàçè è èäåè, õàðàêòåðíè çà îïðåäåëåíà ... |
|
|
Ïèñàòåëÿò Äåÿí Åíåâ å ïîçíàò íà ÷èòàòåëèòå íàé-âå÷å ñúñ ñâîèòå ñáîðíèöè ñ ðàçêàçè, êàêòî è ñúñ ñòàòèèòå ñè âúâ âåñòíèê "Ìîíèòîð", êúäåòî áåøå ñúñòàâèòåë è ðåäàêòîð íà åæåñåäìè÷íà ñòðàíèöà, ïîñâåòåíà íà Ïðàâîñëàâèåòî. Ñúäúðæàíèåòî íà òîì÷åòî âêëþ÷âà ñëåäíèòå ñåäåì åñåòà: Òâîÿò Âåëèêäåí Èìàëî ëè å çàâåò ìåæäó Áîðèñ-Ìèõàèë è ñâåòèòå Ñåäìî÷èñëåíèöè? Íàðîä îò èñèõàñòè Çà èíñòèòóöèÿòà íà òàêñèäèîòñòâîòî Èçáèòèòå ïðåäè 90 ã. òðàêèéñêè äåöà – ìåæäó ñâÿòîñòòà è çàáðàâàòà Äà ñå ìîäåðíèçèðà ëè åçèêúò íà áîãîñëóæåíèåòî? Êàòî îëèî è âîäà. Âñåêèäíåâíîòî õðèñòèÿíñòâî ... |
|
|
"Ñáîðíèêúò ñ êúñè ðàçêàçè "Ãðèçëè" å ñåäåìíàäåñåòàòà ìè ïîðåä êíèãà. Òîé ìîæå äà ñëóæè è êàòî íàðú÷íèê ïî òâîð÷åñêî ïèñàíå. Ñëåä òîëêîâà êíèãè ðàçáðàõ - íå ìîæåø äà íàïðàâèø ñáîðíèê ñàìî îò ðàçêàçè-øåäüîâðè, êàêòî íà âñè÷êè íàñ, ðàçêàçâà÷èòå, íè ñå èñêà. Çàòîâà àç èçáðàõ çà ïîðåäåí ïúò ïî-ðåàëèñòè÷íèÿ âàðèàíò. Âúòðå èìà îñåì ìíîãî äîáðè ðàçêàçà è äâàíàäåñåò è îñåì äîáðè, ïîëîâèíà îò êîèòî, ÷åòèðèíàäåñåò, ñà ïî-äîáðè îò îñòàíàëèòå ÷åòèðèíàäåñåò. ×èòàòåëÿò, êîéòî óñïåå ïðàâèëíî äà ãè ðàçãðàíè÷è, ñïîðåä ìåí çàñëóæàâà àòåñòàò "ìíîãî äîáúð ÷èòàòåë". Îòòóê-íàñåòíå âñè÷êî å â íåãîâèòå ðúöå, âêëþ÷èòåëíî è ... |
|
|
"Òàçè êíèãà, êàòî íèêîÿ äðóãà, îòðàçÿâà áåçâðåìèåòî, â êîåòî æèâÿõìå. Ïîìíÿ êîëêî áÿõ ïîòðåñåí, êîãàòî ÿ ÷åòîõ çà ïúðâè ïúò, ïðåç 1997 ã. Õîðàòà áúðçî çàáðàâèõà ïðàâèòåëñòâàòà, ïðè êîèòî äîáðå îáëå÷åíè áèçíåñìåíè ñå ñòðåëÿõà ïî çàâåäåíèÿ è èíôëàöèÿòà ãàëîïèðàøå, à îáèêíîâåíèÿò ÷îâåê èçïàäàøå â îò÷àÿíèå, â äåïðåñèÿ. ×óäåøå ñå äàëè äà îñòàíå â ðîäèíàòà ñè, èëè ñ ïëàìòÿùè îò òðåñêà î÷è äà òúðñè íà÷èí êàê äà ñå îçîâå â áëåíóâàíèÿ Çàïàä - òîãàâà îùå íå áÿõìå â Åâðîïà. Òàçè ðåàëíîñò ñÿêàø ïëàøåøå áúëãàðñêèÿ ïèñàòåë. Íî íå è Äåÿí Åíåâ . Ðàçêàçèòå â òîçè ñáîðíèê íàãàçâàõà ñìåëî â íàé-äúëáîêîòî íà ðîäíîòî, ïðèäúðïâàõà ... |
|
|
"Ñëåä "Ìàëêàòà äîìàøíà öúðêâà" òîâà å âòîðàòà êíèãà íà Äåÿí Åíåâ ñúñ ñúáðàíè åñåòà îò ïîðòàë "Êóëòóðà". Êàêúâ å çàêîíúò íà ïèñàòåëÿ? - âåäíàãà èñêàìå äà ãî ïîïèòàìå. Äåÿí íè îòãîâàðÿ òâúðäî è êðàòêî. Çàêîíúò íà ïèñàòåëÿ å íåâèäèì è íåïèñàí. È èìåííî çàðàäè òîâà ïèñàòåëÿò ìó ñå ïîä÷èíÿâà áåçóñëîâíî. Çàêîíúò íà ïèñàòåëÿ å òàêúâ - è íà íàé-óáîãîòî ìÿñòî, è â íàé-íåùàñòíèÿ ìîìåíò, è â íàé-íåïðèâåòëèâîòî ëèöå ïèñàòåëÿò äà âèæäà ñúëçàòà, áîëêàòà, íî è àíãåëñêàòà ìèëóâêà íå îò ìèðà ñåãî. "Àêî ñàìî çíàåõìå òîâà - ÷å ñâåòöèòå ñà ñðåä íàñ, äî íàñ è àêî çíàåõìå êîëêî ìíîãî ñâåòöè, è çíàéíè, è ìíîãî ... |
|
|
"Ñëåä äâàéñåò è ïîâå÷å ãîäèíè áðàê Íèêîëàé ïîçíàâàøå Ìàðèíà êàòî ïåòòå ïðúñòà íà ðúêàòà ñè. Çíàåøå êîëêî å êðèâî ñåãà, ÷å Ñëàâêî íÿìà äà ñè äîéäå. È ÷å âñè÷êèòå ïàðè, êîèòî èçêàðâàõà, åäâà ñòèãàõà çà òåêóùèòå ðàçíîñêè è çà ñòóäåíòñêàòà òàêñà íà Ñëàâêî, ìàêàð è åäèíèÿò, è äðóãèÿò äà ðàáîòåõà, êàæè-ðå÷è, äåíîíîùíî. Äâàìàòà äàæå ñå áÿõà ðàçáðàëè íèùè÷êî äà íå ñè ïîäàðÿâàò. Íî âñå ïàê òîé áåøå âçåë åäíà øíîëà çà êîñà è åäèí ïàðôþì. Îáÿñíåíèåòî çà øíîëàòà áåøå ñëåäíîòî. Íàâðåìåòî, â ñòóäåíòñêèòå èì ãîäèíè, è äâàìàòà ñòðàøíî õàðåñâàõà ðàçêàçèòå íà Î'Õåíðè. È îñîáåíî åäèí ðàçêàç, ìàé ÷å ñå êàçâàøå Äàðîâåòå íà âëúõâèòå, ... |
